HISTORIA - to co na sprawdzian trzeba umieć :)

ISLAM:
622 rok - ucieczka Mahometa z Mekki
5 kanonów religii:
1. Publicznie głosić podstawowe wyznanie wiary: "Nie ma boga prócz Allaha, a Mahomet jest jego prorokiem"
2. Modlić się 5 razy dziennie
3. Dawać jałmużnę ubogim i potrzebującym
4. Przez jeden miesiąc w roku (ramadan) pościć codziennie od świtu do zachodu słońca
5. Przynajmniej raz w życiu odbyć pielgrzymkę do Mekki.
Koran – święta księga islamu. Według tradycji muzułmańskiej powstawał w latach 610-632, objawiany fragmentami prorokowi islamu, Mahometowi (zm.632) przez Archanioła Dżibrila (Gabriela).
BIZANCJUM:
395 rok - podział cesarstwa rzymskiego na część Wschodnią i Zachodnią
1453 rok - upadek cesarstwa Bizantyjskiego (ostatecznie Konstantynopol zostaje zdobyty przez Turków)
schizma wschodnia - 1054 rok - rozłam między Kościołem greckim a rzymskokatolickim
cezaropapizm - system, w którym władza państwowa (świecka) podporządkowuje sobie władzę kościelną
Kodeks Justyniana (Corpus iuris civilis) - jednolite prawodawstwo w cesarstwie Bizantyjskim, utworzony przez Justyniana Wielkiego
PAŃSTWO FRANKÓW:
496 rok - chrzest Chlodwiga
Merowingowie - dynastia panująca w Państwie Franków w latach 481-753. Nazwa dynastii pochodzi od imienia Meroweusza, władcy Franków z V stulecia. Najwybitniejszym przedstawicielem dynastii był Chlodwig, który zjednoczył dwa plemiona. Pod koniec życia pokonał Wizygotów i przyłączył do państwa Franków Burgundię i Prowansję. Od tamtego momentu cała Galia znajdowała się w rękach Franków. Po jego śmierci państwo uległo licznym podziałom pomiędzy pozostałymi członkami dynastii merowińskiej.
Karolingowie - dynastia panująca w Państwie Franków w latach 753-987. Na dworze Merowińskim funkcje majordomusa sprawował Pepin z Herstalu. Pepin z Herstalu był człowiekiem na tyle przebiegłym, iż w krótkim czasie podporządkował sobie wszystkich królów merowińskich. Jego syn Karol Martel (Młot) stał na czele armii frankijskiej, która zatrzymała najazd arabów na Galię. Karol Młot przygotował grunt do całkowitego przejęcia władzy przez Karolingów. Nowa dynastia wzięła nazwę od jego imienia.
756 rok - przekazanie ziem zdobytych przez wojska Franków papieżowi, przekazał je Pepin Krótki.
Pepin Krótki (714-768) - król Franków w latach 751-768. Był synem Karola Młota i Chrotrudy (Rotrudy). Zdetronizował i odesłał do klasztoru ostatni9ego króla z dynastii Merowingów.
Karol Wielki (urodzony 742 lub 747 zmarł w 814) - król Franków i Longobardów. Od 25 grudnia 800 roku cesarz Imperium Rzymskiego. Karol Wielki był synem Pepina Krótkiego i Bertrady z Laon. Wprowadził Karolingów na szczyty władzy.
Karol Młot (686-741) - król Franków. Był nieślubnym synem Pepina z Herstalu i jego konkubiny Alpaidy.
Majordomus - zarządca dworu królewskiego
732 rok - Karol Wielki pokonał Arabów w bitwie pod Poitiers
800 rok - koronacja Karola Wielkiego na cesarza Imperium Rzymskiego
814 rok - śmierć Karola Wielkiego
843 rok - traktat w Verdun - podzielenie państwa Karola Wielkiego pomiędzy 3 synów Ludwika Pobożnego: Karola Łysego, Lotara I i Ludwika Niemieckiego.
Reformy Karola Wielkiego (nie wiem czy o to chodzi)
-prowadził ekspansję terytorialną we wszystkich kierunkach
-podbój Longobardów (długowłosi; 722 i 774)
-Karol przyjął tytuł króla Longobardów
-wzmocnił władzę centralną
-powołał większe okręgi administracyjne
SŁOWIANIE:
Podział Słowian:
-zachodni - Polacy, Czesi, Słowacy
-wschodni - Rosjanie, Ukraińcy, Białorusini
-południowi - Serbowie, Chorwaci, Słoweńcy
Pierwsze państwa Słowiańskie:
- Państwo Samona (pierwsza połowa VII w.): założone przez kupca frankijskiego Samona około 624 r. Prawdopodobnie miało charakter związku plemion. Samon dał się poznać jako waleczny władca Słowian, który toczył wojny z Awarami i Frankami. Po jego śmierci państwo rozpadło się.
- Karantania: państwo założone przez słowiańskie plemię Karantan. Głównym ośrodkiem był Krnski Grad (okolice dzisiejszego Klagenfurtu w Austrii). Od lat czterdziestych VIII wieku zależne od królestwa Franków. Po klęsce powstania Ljudewita w latach dwudziestych IX wieku jego odrębność została zlikwidowana.
- Bułgaria: państwo założone przez turecki lud Protobułgarów. Stojący na ich czele chan Asparuch w 681 roku podporządkował swej władzy Słowian zamieszkujących Dobrudżę. W IX wieku Protobułgarzy ulegli slawizacji.
- Slawonia: państwo ze stolicą w Sisak powstało prawdopodobnie w końcu VIII wieku. Było zależne od królestwa Franków. Władca Slawonii, książę Ljudewit, wzniecił w roku 819 powstanie przeciw Frankom. Zostało ono jednak stłumione, a około 838 roku Slawonia została włączona do państwa frankijskiego.
Demokracja wojenna – alternatywna nazwa państwa plemiennego pochodząca od charakterystycznych cech: rozległych funkcji wojskowych państwa i demokratycznego charakteru władzy sprawowanej przez wiece.
Styl Romański:
-kamienne kościoły
-budowa prosta; geometryczne kształty; grube mury
-trzy nawy (poprzeczna, główna, boczna)
-sklepienia (kolebkowe, krzyżowe)
-okna wklęsłe z łukiem półkolistym, łagodne (portale również)
-niskie budowle
-mało zdobień
-przede wszystkim budowle obronne
-Biforium – arkadowe okno lub przezrocze podzielone najczęściej kolumienką lub słupkiem na dwie części.
-Triforium - Podzielone na trzy części okno lub przezrocze.
Polska: Kolegiata NMP i Św. Aleksego w Tumie pod Łęczycą
Europa: Krzywa Wieża w Pizie
WALKA MIĘDZY PAPIEŻEM I CESARZEM:
962-1806 - I rzesza
962 - koronacja Ottona I na cesarza świętego cesarstwa rzymskiego narodu niemieckiego
911 - wymarcie Karolingów, przejęcie władzy przez lokalnych władców.
Otton I (912-973) – książę Saksonii 936–961, król niemiecki od 936 i cesarz rzymsko-niemiecki od 962, z dynastii Ludolfingów. Był synem Henryka I Ptasznika, króla Niemiec i jego drugiej żony Matyldy z Ringelheim, córki saskiego hrabiego Dytryka.
1075 - Dictatus papae
1077 - Henryk IV wyrusza do Canossy, aby ubłagać papieża Grzegorza VII o zdjęcie klątwy
1122 - konkordat Wormacki
konkordat - umowa zawierana między Stolicą Apostolską (papieżem) a państwem ustalająca wzajemne relacje władzy świeckiej i kościelnej w tym państwie.
Spór o inwestyturę – spór między władcą Świętego Cesarstwa Rzymskiego - Henrykiem IV a papieżem Grzegorzem VII o mianowanie biskupów, w istocie jednak chodziło o panowanie nad ówczesnym światem chrześcijańskim, ponieważ obozy papieski (gregoriański) i cesarski chciały realizować własną wizję uniwersalistycznej Europy.
Henryk IV (1050-1106) – król niemiecki od 1056 , cesarz rzymsko-niemiecki od 1084 do swojej abdykacji w 1105 , najstarszy syn cesarza Henryka III i jego drugiej żony Agnieszki z Poitou (Akwitańskiej). Był trzecim cesarzem z dynastii salickiej (zwanej inaczej dynastią frankońską).
Grzegorz VII zwany też Odkupicielem, (1015-1085) – święty Kościoła katolickiego, papież w latach 1073-1085. Należał do papieży-reformatorów, a najlepiej znany jest z powodu tzw. sporu o inwestyturę z władcą Niemiec Henrykiem IV.
Anatema - słowo oznaczające klątwę, wyłączenie ze społeczności (kierowana "osobiście" - do jednej osoby)
Interdykt to nakładany przez władze kościelne lub powstający na mocy prawa kanonicznego przez sam czyn zakaz odprawiania obrzędów religijnych na danym terenie (zbiorowy) lub przez daną osobę. Obecnie nie istnieje już interdykt zbiorowy, ale w średniowieczu był stosowany nawet wobec całych państw, kiedy ich władca szkodził papieżowi (klątwa skierowana przeciw całemu państwu).
WYPRAWY KRZYŻOWE:
Przyczyny:
* odpowiedź i reakcja na agresywną politykę prowadzoną przez władców muzułmańskich
* odbicie (a dopiero potem obrona) Jerozolimy, Świętego Grobu Pańskiego i Ziemi Świętej z rąk niewiernych
* głoszenie religii chrześcijańskiej
* obrona pogranicza Bizancjum
* wyparcie muzułmanów z Ziemi Świętej
* opanowanie Ziemi Świętej przez Turków - prośba cesarza bizantyjskiego Aleksego I o pomoc Cesarstwu Bizantyjskiemu
* rywalizacja papiestwa z cesarstwem - w 1095 r. papież Urban II wezwał do krucjat, obiecując zbawienie, korzyści materialne, wolność dla chłopów
* przeludnienie Europy, brak ziemi, liczne rycerstwo bez ziemi i zajęcia
* dążenia miast włoskich do rozszerzenia szlaków handlowych

Interesy krzyżowców:
* przeludnienie Europy, a także ciągłe konflikty między władcami europejskimi (brak ziem do podziału),
* chęć wzbogacenia się biednego rycerstwa,
* możliwość odpuszczenia wszelkich grzechów, lecz również uzyskania błogosławieństwa za udział w krucjacie
Skutki:
Plusy:
-rozwój sztuki militarnej
-rozwój miast nadmorskich
-rozszerzenie wiedzy o otaczającym świecie
-zmiana trybu życia europejskich feudałów
-przyjęte zostały obyczaje wschodnie, dworska grzeczność
-sposób ubierania się, urządzania mieszkań
Minusy:
-nasilenie się postaw antysemickich
-utrwalenie schizmy wschodniej
Urban II (1042-1099) - papież w okresie od 1088 do 29 lipca 1099, błogosławiony Kościoła katolickiego.
synod w Clermont - 1095 - zebranie przedstawicieli duchowieństwa i świeckich w kościołach chrześcijańskich pod przewodnictwem papieża Urbana II
Pierwsza wyprawa krzyżowa zapoczątkowała okres zbrojnych wypraw krzyżowych, rozpoczętych przez Papieża Urbana II od apelu na synodzie w Clermont 27 listopada 1095 roku. Wyprawa wyruszyła w 1096 roku, z podwójnie obranym celem – zdobycia Jerozolimy i Ziemi Świętej oraz uwolnienia wschodnich chrześcijan spod islamskiej władzy.
koniec krucjat - 1291 - upadek ostatniej twierdzy łacinników (Akka)
Królestwo Jerozolimskie – państwo założone przez krzyżowców podczas I wyprawy krzyżowej (1096-99) na terenie Syrii i Palestyny. Było ono lennem Stolicy Apostolskiej.
templariusze - nazwa wywodzi się od łacińskiej nazwy świątyni Salomona templum. Zakon ten został założony w 1118 roku przez rycerza Hugona z Payens, a ich regułę zakonną ułożył Bernard z Clairvaux.
joannici - zakon założony przez rycerzy włoskich. Ten zakon rycerski wyłonił się około 1130 roku z bractwa przy szpitalu św. Jana w Jerozolimie pod przewodnictwem Rajmunda z Puy.
krzyżacy - założony w 1190 przez księcia Fryderyka Szwabskiego. Pełna nazwa - Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie.



dobra to tyle :) ej nie wiem czy coś jeszcze więc jak coś znajdziecie to dodajcie :)